Het was een soort Eureka-moment, beschrijft Lars Boellaard. Hij maakte kennis met BIM, het BouwwerkInformatieModel, en zag direct voor zich hoe je dat kon uitbreiden met juridische en notariële gegevens. Dat dit idee zich zou door ontwikkelen tot een prijswinnend concept en in de toekomst de bouwwereld wellicht drastisch gaat veranderen, kon hij toen nog niet vermoeden. Het maakt de managing partner en notaris van Westport Notarissen wel enorm trots!
In de bouwwereld is BIM nog maar nauwelijks weg te denken. Het digitale, driedimensionale informatiemodel brengt alle bouwgegevens samen en verbetert de samenwerking tussen betrokken partijen, zoals architect, adviesbureau, aannemer en opdrachtgever. “Ik zag het model een keer bij een projectontwikkelaar”, vertelt Boellaard, “en dacht meteen hoe interessant het zou zijn als je aan die bouwtechnische informatie ook juridische gegevens en afspraken kon koppelen. Want hoe mooi is het als alle betrokkenen letterlijk zien waar een recht van overpad geldt of welke gedeeltes van een appartementengebouw gemeenschappelijk zijn. En het zou zo’n verbetering zijn als je vanuit een en hetzelfde datamodel de koopovereenkomst kan sluiten en de beschikbare data kunt gebruiken voor de akte van levering.” Het idee om een juridische laag toe te voegen aan het bestaande BIM-model liet Boellaard niet los. In nauwe samenwerking met Hermans & Schuttevaer Notarissen en gebiedsontwikkelaar BPD ontwikkelde hij BIM Legal. Inmiddels hebben deze initiatiefnemers samen met Dura Vermeer een stichting opgericht: de Stichting Platform BIM Legal.
Stephan de Witte, directeur Vastgoed bij Westport Notarissen, is ook nauw betrokken bij BIM Legal. Hij legt uit dat deze innovatie een eerste stap is naar wat hij noemt ‘3D contracteren’. “Daarmee bedoel ik dat je als koper ziet wat je koopt én begrijpt wat je koopt. Als je nu een nieuwbouwwoning koopt, krijg je twee mappen vol informatie mee naar huis en moet je zelf maar uitvogelen welke bepalingen voor jou gelden en wat ze precies inhouden. In BIM Legal klik je bijvoorbeeld de erfafscheiding aan en je ziet meteen waar die ligt en in begrijpelijke taal wordt uitgelegd wat het betekent. En wil je de volledige juridische toelichting, dan vind je die daar ook.”
BIM Legal staat nog in de kinderschoenen, maar mag zich al in grote belangstelling verheugen. Zo is er begin januari een samenwerking gestart met het Kadaster en doen betrokken partijen onderzoek naar een zogenaamd 3D Kadaster. “We onderzoeken of online 3D visualisaties van juridische informatie bij onroerend goed onderdeel kunnen worden van kadasterinformatie. Met deze 3D visualisaties van gebieden en gebouwen in het Kadaster kan iedereen in één oogopslag zien welke juridische afspraken er gelden voor die percelen en hun bebouwing”, licht Boellaard toe.
Boellaard en De Witte voorspellen dat BIM Legal voor een versnelling in de keten gaat zorgen. Je kan namelijk binnen het model niet alleen civielrechtelijke, maar ook publiekrechtelijke toetsingen doen. Boellaard: “Waar je nu nog bij de gemeente een bouwaanvraag doet en vervolgens moet wachten op reactie van de ambtenaar, kun je met BIM Legal zelf al toetsen of je plannen voldoen aan het bouwbesluit en bestemmingsplan. Dat kan voor een forse verkorting zorgen van het vergunningentraject. En met de bouwopgave van 100.000 woningen per jaar is dat interessante winst!”
De Witte voegt toe dat met BIM Legal ook verschillende andere elementen veel beter zichtbaar gemaakt kunnen worden. Hij noemt als voorbeeld het vastleggen van garanties en van materialen om circulariteit te bevorderen. Het nieuwe model maakt het veel gemakkelijker om bijvoorbeeld alleen eigenaar van de gevel, van de lift of van de stenen te zijn. De Witte: “Dat is nu nog nauwelijks mogelijk, maar met BIM Legal wel. Het is denkbaar dat er daardoor hele nieuwe eigendomsconcepten ontstaan.” Ook voor banken en verzekeringen biedt BIM Legal volgens hem volop mogelijkheden. “Het geeft veel beter inzicht in de kwaliteit van het vastgoed en dat is zeer interessant.”
Inmiddels worden de eerste ervaringen met BIM Legal opgedaan. BPD heeft het als pilot gebruikt bij de verkoop van nieuwbouwwoningen in het Utrechtse project Hoef en Haag. De reacties zijn erg positief. Boellaard vertelt dat kopers die er hun eerste huis kochten, bijna verbaasd waren dat het om een nieuwe aanpak gaat. “Zij vonden het niet meer dan vanzelfsprekend dat zij zien en begrijpen wat ze kopen. Die reacties bewijzen dat we hiermee echt iets in handen hebben waar de markt op zit te wachten.” Hij benadrukt dat BIM Legal een open standaard moet worden. Het systeem wordt immers pas echt succesvol als het breed gedragen wordt en alle betrokken partijen, zoals notariskantoren, ermee gaan werken.
In november 2021 werd BIM Legal bij de uitreiking van de Gouden Zandlopers (awards voor personen en initiatieven die uitblinken op het gebied van innovatie in het juridisch speelveld) bekroond met de Legal Innovation Award. Boellaard is maar wat blij met deze prestigieuze prijs. “Het jurycommentaar was bijzonder lovend en stimuleert ons zeer om hiermee door te gaan. En dat BIM Legal nu echt een begrip aan het worden is, maakt de initiatiefnemers enorm trots.”
Westport Notarissen in het kort
✔ In 2021 het snelst groeiende notariskantoorvan Nederland
✔ Vestigingen in Westland en Rotterdam
✔ ± 100 medewerkers