Op het Maasdijkse bedrijventerrein Honderdland is in januari 2024 een intentieovereenkomst getekend om te komen tot een Energiecollectief. In het collectief participeren 16 op Honderdland gevestigde bedrijven en Westland Infra. De betrokken partijen lichten aan BOEM de noodzaak toe van samenwerking in de energietransitie.
De verhuizing van Dael van de Maasdijkse Aartsdijkweg naar Honderland, was de aanleiding voor de opzet van het collectief. “Wij werden verrast door de mededeling van de netbeheerder dat we geen energie konden terugleveren, toen de plannen voor de nieuwbouw begin 2023 hun definitieve vorm kregen,” zegt Jan de Wilde, bedrijfsleider van Dael Energy, “op dat moment klopten wij aan bij Anexo om samen te zoeken naar een oplossing.”
Als commercieel dienstverlener binnen de JUVA-groep heeft Anexo het onderzoek uitgevoerd. Manager business development Mark van Driel raakte in 2023 betrokken bij het collectief: “Er werd in het eerste onderzoek vooral gekeken naar afname en mogelijke teruglevering van energie uit bijvoorbeeld zonnepanelen. In hoeverre kun je dat uitwisselen en beter op elkaar afstemmen. Een tweede studie wordt momenteel voorbereid en gaat over de uitbreiding van elektrisch vervoer voor de diverse bedrijven.”
Behalve de op Honderdland gevestigde bedrijven en de onder JUVA vallende bedrijven Anexo en Westland Infra, heeft ook Rabobank een grote rol gespeeld bij de totstandkoming van het energiecollectief. Directeur van Rabobank Westland Maurice Dame licht de betrokkenheid toe: “Als Rabobank willen wij actief bijdragen aan het versnellen van de energietransitie, om die reden zijn wij al vroeg aangehaakt bij dit initiatief. Hierbij hebben wij drie rollen; het samenbrengen van partijen, onze expertise inbrengen en het financieel ondersteunen van de uitgevoerde studies. Bij uitstek in dit gebied valt met innovatie veel te bereiken, want de investeringen zijn groot, de belangen zijn groot én het verbruik is groot. Wat je in het Westland ook ziet, is dat ondernemers open staan voor verandering, men wil echt efficiënt te werk gaan en het beter doen dan vroeger. Daar kunnen ze elders nog wat van leren.”
Directeur Paul Langereis van Westland Infra ziet een goed geregelde energievoorziening als een belangrijke randvoorwaarde voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven: “Het moet voor bedrijven die zich hier vestigen wel goed georganiseerd zijn als het aankomt op het afnemen of terugleveren van energie. De overheid kan niet bedrijven oproepen tot verduurzaming, maar vervolgens niet thuisgeven. Als netbeheerder springen wij hier in. We hadden het probleem voor één bedrijf kunnen oplossen, maar willen juist een oplossing voor een brede groep bedrijven bieden.”
In de toekomst ligt volgens Van Driel de grote uitdaging bij het afnemen van energie en niet zo zeer bij het terugleveren: “Als we nog meer van het gas en andere fossiele brandstoffen af willen komen, zal de vraag naar elektriciteit een verdere vlucht nemen. Je kunt niet 1000 snelladers van 350 kiloWatt tegelijk laten draaien…” Langereis valt zijn collega bij: “Daarom moeten we kijken naar de contractuele afspraken die elk bedrijf heeft. De maximale piek wordt nooit bereikt en over de hele dag gemeten blijft het gebruikt ver onder de piek. De truc schuilt hem nu in het op elkaar leggen van de diverse contracten en zoeken naar een gemiddelde energievraag. De gezamenlijke energievraag, en hiermee ook de kosten, kan dan naar beneden. Hiervoor zul je wel afstemming moeten realiseren in energiegebruik. Je kunt niet allemaal tegelijk laden én alle koelcellen laten draaien. Maar de vrije ruimte kun je zeker nog optimaler benutten en naar verwachting is opslag in batterijen in de toekomst beter uitvoerbaar.”
De goede manier van samenwerken kan een voorbeeld zijn voor andere bedrijventerreinen, zien de betrokkenen. “Hoe diverser het bedrijventerrein, hoe beter je de energiebehoefte op elkaar kunt afstemmen. Honderdland is wat dat betreft vrij homogeen; veel draait hier om vervoer en koeling. Maar we hebben laten zien dat samenwerking ook hier van de grond is gekomen.” zegt Langereis. “Men moet wel breder kunnen denken dan de eigen belangen,” zegt Van Driel lachend, “alleen gezamenlijk kom je eruit. Het is net een beetje als het verkeer; Je staat niet ín de file, je bént de file. Dat speelt ook in het energievraagstuk, pas je een beetje aan en er is energie genoeg voor alle partijen. Ga een uurtje later naar huis en je staat niet in de file.”
Het belangrijkste advies dat Jan de Wilde kan geven aan collega-bedrijven die zijn gevestigd op een bedrijventerrein, is op tijd te beginnen met het aanpakken van uitdagingen ten aanzien van energie: “Ga het gesprek om samen te werken niet aan als er al congestie is ontstaan. Maar kijk vooruit, zoals ondernemers behoren te doen. Betrek de juiste partijen erbij. Op Honderdland was de VVE de kartrekker, na afronding van de onderzoeksfase zijn we nu aangekomen bij de oprichtingsfase. Hiermee is de rol van de VVE afgerond en komt er een nieuw bestuur voor de coöperatie in oprichting. De coöperatieleden kiezen dit bestuur uiteindelijk. Het is mooi dat in relatief korte tijd maar liefst 16 bedrijven de neuzen dezelfde kant op hebben gekregen. Samen komen we verder!”